info watertorens leeuwarden

Oudste watertoren Zuiderplein/Schrans Leeuwarden

De oudste watertoren van Friesland, ontworpen door de architecten H.P.N. Halbertsma en Jan Verheuls, stond aan het Zuiderplein in Leeuwarden en is gebouwd in 1888. De watertoren had een hoogte van 37 meter. De toren is gesloopt in 1972 en had een waterreservoir van 500 m³. De bouw van de toren kostte in 1888 50.000 gulden, terwijl het afbreken in 1972 60.000 gulden heeft gekost.

Hoogte: 37 meter

Reservoir Type: INTZE 2

Materiaal: ijzer Inhoud: 500 m3

Doorsnede: 10.47 m

Hoogwater: 30.00 m

Draagconstructie

Type: Schacht

Materiaal: Baksteen en natuursteen.

De vroegste watertoren van Friesland

De leeuwarder toren, die in 1972 gesloopt werd, vertoonde het waterhoofd- of paddestoelmodel. De ronde, uit baksteen opgemetselde schacht liep naar boven iets taps toe om vervolgens het reservoir met een flink uitkragende, zestienkantige houten bekleding te dragen. De gedrukte spits, die eveneens zestien zijden bezat, werd bekroond door een lantaarn met een versiering in smeedwerk en bezat aan vier zijden flinke kapellen.
Zowel het metselwerk van de schacht — vooral de banden vlak onder de aanzet van de consoles — als de houten ommanteling van het reservoir waren zo fantasievol uitgevoerd, dat de toren tot vlak voor de afbraak na jarenlange verwaarlozing er nog vriendelijk uitzag.
Slechts één onderdeel van de toren zou getypeerd kunnen worden met een stijlaanduiding uit de 19e eeuw: de ingangspartij was met de gebosseerde pilasters met kapitelen die een tympanon met ballen droeg, neo-klassicistisch. Er bestaat geen zekerheid of de architectuur van de toren ook het werk is van Halbertsma. Hij liet deze immers wel vaker over aan anderen en een bouwtekening met de opstand van de toren aan de ingangszijde, nog aanwezig in het Gemeentearchief van Leeuwarden, is niet gesigneerd 12.

uit "Watertorens in Friesland"
Schrijver: Karstkarel, Peter
Titel: Watertorens van Friesland 1980
ISBN: 9789070010904

De watertoren aan het Zuiderpein in Leeuwarden.

1963 Watertoren Zuiderplein Leeuwarden, foto Foppema

1903 Watertoren Zuiderplein Leeuwarden

Watertoren Zuiderplein Leeuwarden

1967 Watertoren Zuiderplein Leeuwarden, foto Mark Visser

1955 Watertoren Zuiderplein Leeuwarden, foto H. Rollema

Bovenstaande 3 foto`s met dank aan Richard Klompstra

Watertoren Groningerstraatweg Leeuwarden

Aan de Groningerstraatweg staat de nieuwe watertoren. De toren is in 1925 gebouwd door de Bredasche Beton Maatschappij en heeft een hoogte van 36 meter. De inhoud van het reservoir is 1000 m³. Deze toren is inmiddels ook buiten gebruik genomen en is in 2002 verbouwd tot een appartementencomplex met de naam Aquastate. De toren staat op plaats elf van de lijst van hoogste gebouwen van Leeuwarden. De watertoren aan de Groningerstraatweg te Leeuwarden is in 1999 voor 1 gulden aangekocht door de Leeuwarder Theo Douma die er plannen maakte voor de huidige 9 appartementen.